• Sarı Nokta Hastalığı Nedir ?

Sarı nokta hastalığı, diğer adı ile Yaşa Bağlı Makula* Dejenerasyonu ya da YBMD, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre dünyada görme kaybıyla sonuçlanan görme bozuklukları arasında %8.7’lik prevelansla 3.sırayı almaktadır. Gelişmiş ülkelerde de görme kaybının en önemli nedeni olarak bilinen Sarı nokta hastalığı, 50 yaş ve üzeri yetişkinlerde görülen kronik, ilerleyici bir göz hastalığıdır. Dünyada ve Türkiye’de ortalama yaşam beklentisinin daha da uzayacağının öngörüldüğü bir ortamda bu hastalığın giderek daha ciddi bir klinik tablo oluşturacağını tahmin etmek zor değildir. Sarı nokta hastalığında erken tanı ve tedavi ile düzenli kontrol görmenizin korunması ve iyileştirilmesi açısından çok önemlidir. (*Makula, gözün arkasında retinanın merkezinde yer alan, gözün ayrıntılı ve merkezi görmeden, dolayısıyla okuma, araba kullanma, yüzleri tanıma gibi görevlerinden sorumlu kısmıdır.)

• Tipleri Nelerdir ? 

1-) Kuru tip, hastalığın sık görülen formudur ve bu durum yavaş, ancak ilerleyen görme bozukluğuyla sonuçlanır. Hastalık, farkedilmeksizin ilerleyebilir ve hastaların yaklaşık %10’unda yaş tip YBMD gelişir. 
2-) Yaş tip, hastalığın daha ciddi bir şeklidir ve hızlı ilerler. Bu hastalık ileri yaşlardaki görme kaybının başlıca sebebidir. Her yıl dünyada 200,000 hastaya yaş tip YBMD tanısı konmaktadır.Yaş tip YBMD, gözün arka tarafındaki kan damarlarının anormal gelişimiyle meydana gelir. Bu kan damarları kan ve sıvı sızıntısına neden olabilir ve merkezi görmenizde kayıp oluşmasına neden olabilir. Yaş tip YBMD, bir fotoğrafa bakarken ya da otobüsün numarasını okurken olduğu gibi, hem yakın hem de uzağı görebilme yetinizi etkileyebilir.

• Yaş Tip Sarı Nokta Hastalığının Tanımı

Yaş tip sarı nokta hastalığı, gözün arka tarafındaki kan damarlarının anormal gelişimiyle meydana gelir. Retina tabakası altında oluşan yeni damar yumağı retina tabakasında ödem ve kanamaya neden olur, bir başka deyişle bu kan damarları kan ve sıvı sızıntısına neden olabilir ve merkezi görmenizde kayıp ile sonuçlanabilir. Yaş tip YBMD, bir fotoğrafa bakarken ya da otobüsün numarasını okurken olduğu gibi hem yakın hem de uzağı görebilme yetinizi etkileyebilir. Yaş tip YBMD daha nadir görülmekle birlikte, ciddi görme kaybına daha sık neden olur. Yaş tip YBMD batı dünyasında 50 yaşın üzerindeki kişilerde ciddi görme kaybının başlıca nedenidir.

• Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığının Tanımı

YBMD’nin en sık görülen formudur. Kuru tip YBMD’de retinada kısmen incelme ve dejenerasyon başlayabilir, bu durum da yavaş ancak ilerleyici görme bozukluğuyla sonuçlanır. Kuru tip YBMD’nin neden olduğu etkileri düzeltebilecek bir tedavi mevcut olmamakla birlikte, çalışmalarda vitaminler, mineraller ve antioksidanların hastalığın gelişimini yavaşlatabildiği gösterilmiştir. Kuru tip YBMD, farkedilmeksizin ilerleyebilir. Bu nedenle göz doktorunuzu yılda en az bir kez ziyaret etmeniz çok önemlidir.

• Kuru Tip Sarı Nokta Hastalığının Yaş Tipe Dönüşme Riski

Böyle bir ihtimal önceden öngörülemese de gerçekleşebilir. Kuru tip’in zaman içinde ilerleyerek, yaş tipe dönüşmeden görme kaybına yol açması da olasıdır. Diğer taraftan sarı nokta hastalığının erken evresinde bile kuru tip aniden yaş tipe dönüşebilir. Bunun olup olmayacağı veya olacaksa ne zaman gerçekleşeceği de önceden öngörülemez.

• Sarı Nokta Hastalığının Sebebi 

Yaşlanmaya bağlı olarak gelişebilen sarı nokta hastalığı ileri yaştaki birçok insanın yaşayabileceği bir hastalıktır. Hastalığın hangi yaşta insanları etkilediğini incelendiğimizde 50 yaş ve üzerindeki hastaları etkilediğini görmekle birlikte yaş daha da ilerledikçe sıklığının arttığı da bilinmektedir. Kronik, ilerleyen ve geri dönüşümsüz olarak görme kaybına neden olan bir hastalıktır. Bu hastalığı iyi anlayabilmek için makulayı (sarı nokta) iyi anlamamız gerekir. Retinanın yüzeyinde yer alan makulanın işlevi bizlere keskin görme imkanı sağlamasıdır. Yüksek bir metabolizmaya sahip makulada yaşlanmaya bağlı olarak yaşanabilen doku kaybı ve alt tabakalardaki damarlanmalar hastalığın habercisi olurlar. Temelde iki farklı şekilde gelişebilir.

1-) Kuru tip sarı nokta hastalığı:Diğer adı ile kuru tip makula dejenerasyonu olarak anılır.En çok görülen makula dejenerasyonu tipidir. YBMD hastalarının %85’den fazlasında kuru tip görülmektedir. İleri yaşlarda etkisini gösterir, bunun en büyük sebebi gözde bulunan makula (sarı nokta) dokusunun incelmesidir. Yaşlanmaya bağlı gelişen bu hastalık kişilerin görme fonksiyonlarını zaman içinde yavaş yavaş kaybetmelerine neden olur.
2-) Yaş tip sarı nokta hastalığı: Tüm sarı nokta hastalarının yaklaşık olarak %10’unu oluşturur ancak YBMD’ye bağlı görme kaybının başlıca nedenidir. Hastaların yaşadığı en belirgin sıkıntıların başında gözün arka bölgesinde oluşan damarlanmalara paralel olarak aynı bölgede yaşanan kanama ve sızıntılardır. Böyle durumlarda kişiler ani ve ciddi bir görme kaybı yaşayabilirler. Özet olarak yaş tip sarı nokta hastalığı, hastalığın daha ciddi formudur ve hızlı ilerleyebilir.